اعتبار اسناد الکترونیکی

اعتبار اسناد الکترونیکی

اعتبار اسناد الکترونیکی به چه صورت است؟ آیا قوانینی برای آنها وضع شده است؟

اسناد الکترونیکی در راستای تحول دیجیتال

با توجه به تعریف تحول دیجیتال: “مجموعه‌ ی اقدام‌های سازمان‌ها و ادارات برای بکارگیری تکنولوژی های جدید دیجیتال و بهره برداری از منافع آنها در جهت بیشترین بهره وری و کمترین زیان” ، مدیران تمرکز و برنامه ریزی های دقیقی جهت همسو شدن با این تحول در نظر گرفته اند.

تغییراتی که تحول دیجیتال برای ارگان ها و سازمان ها به همراه دارد، تحول در فرایندهای عملیاتی و محصولات کسب و کار و همچنین ساختار سازمانی و نیز مفاهیم مدیریتی را شامل می شود.

یکی از مهمترین دستاوردهای تحول دیجیتال، اطلاعات و اسناد الکترونیکی است که شکل جدیدی از اسناد و مدارک است، و  سوالاتی که مطرح است:

آیا اسناد الکترونیکی اعتبار و ماهیت قانونی دارند؟

آیا ماهیت آنها می تواند به عنوان دلیل و مدرک پذیرفتنی باشد؟

میزان اعتبار آنها در مقابل سایر ادله و اسناد کاغذی به چه میزان است؟

با پیشرفت تکنولوژی و تحول دیجیتال، اسناد کاغذی نیز از این موضوع مستثنی نیستند.

آنها با اشکال جدید و تبدیل به اسناد الکترونیکی به روابط حقوقی افراد جامعه وارد شده اند.

در این راستا قانون تجارت الکترونیک ایران در سال ۱۳۸۲، تصویب شده است. ولی متاسفانه تعریف دقیقی از برخی مفاهیم کاربردی در این زمینه ارائه نگردیده است.

در نتیجه ابهاماتی در وضعیت قراردادها و اسناد تنظیمی مابین افراد بوجود آمده است.

و امکان دادرسی صحیح و عادلانه را با مشکلات عدیده ای روبرو کرده است.

در ماده ۱۲۵۸ قانون مدنی، اسناد کتبی به عنوان یکی از ادله اثبات دعوا بیان شده است.

در ماده ۱۲۸۴ در تعریف سند چنین مقرر داشته است: سند عبارت است از هر نوشته ای که در مقام دعوا یا دفاع قابل استناد باشد.

اما از ماده ۱۲۸۴ قانون مدنی چنین استنباط میشود که سند باید صورت مادی و تجسم بیرونی داشته باشد، اما استفاده حداکثری از امکانات الکترونیکی در روابط بین افراد و انعقاد قراردادها به صورت الکترونیکی، دولت ها را بر آن داشته است تا از جمله جنبه حقوقی آنها را مورد توجه قرار داده و به وضع قوانین مناسب در این زمینه بپردازند.

در کشور ما نیز وضع قانون تجارت الکترونیک ایران مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ را می توان گامی مهم و موثر در این زمینه قلمداد کرد.

قانون تجارت الکترونیکی و حتی قانون جرایم رایانه ای اصل اعتبار اسناد الکترونیک را تأیید کرده و مشکلی از این لحاظ در استناد به اینگونه ادله نیست، ولی در عین حال معمولا اسناد الکترونیکی را از چند جهت بررسی است:

• از نظر ماهیت و در نتیجه حوزه شمول.

• به لحاظ کم و کیف و نقاط قوت و ضعف آنها.

• ناتوانی سطح فناوری در پاسخگویی به استانداردهای دقیق حقوقی در اصالت سند در برابر کپی.

• اعتبار سنجی اسناد الکترونیک در ایران

در قسمت قبل به طور مختصر درباره تحول دیجیتال و اسناد الکترونیکی پرداختیم، برای کسب اطلاعات بیشتر و تکمیلی در ارتباط با تحول دیجیتال، تبدیل اسناد کاغذی به دیجیتالی، اسکن اسناد و مدارک و …  می توانید مقالات آؤوین پدید مهر را ، از صفحه اول سایت بخوانید.

موضوع مهمی که در مورد اسناد الکترونیکی وجود دارد، میزان پذیرش ، اعتبار و توان اثباتی اسناد الکترونیکی به عنوان سند در دادگاه و مراجع قانونی است.

ماده 12 الی 16 قانون تجارت الکترونیکی، به بررسی اعتبار اسناد الکترونیکی پرداخته است.

در بند 12 قانون تجارت الکترونیک، توان اثباتی و اعتبار اسناد الکترونیکی در دادگاه مورد پذیرش قرار گرفته است.

به موجب این قانون : ” اسناد و ادله اثبات دعوا ممکن است به صورت داده پیام بوده و در هیچ محکمه یا اداره دولتی نمی توان بر اساس قواعد ادله موجود ، ارزش اثباتی داده پیام را صرفا به دلیل شکل و قالب آن رد کرد ” .

در نظام حقوقی ایران اسناد الکترونیک جزء اسناد معتبر محسوب می شوند و در دادگاه و ادارات قابل استناد خواهند بود .

لازم به ذکر است با توجه به تعاریفی که از اسناد رسمی و اسناد عادی ارائه شد ، اسناد الکترونیک جزء اسناد عادی محسوب می شوند و اعتبار سند عادی را خواهند داشت.